Czesław Niemen

fuManchu

Największy geniusz współczesnej polskiej muzyki "rozrywkowej". Pozycja obowiązkowa.

Carpetcrawler

Dla mnie najlepszym albumem jest Enigmatic, te dalsze mają w sobie dużo awangardy i ciężko się ich słucha, co nie oznacza, że są złe. Po prostu potrzebuję więcej czasu im poświęcić. Gdyż i Niemena i SBB bardzo lubię Wink

Carpetcrawler

Kapitan Wołowe Serce co sądzisz o albumach Strange is this world, Ode to Venus, Marionetki i Mourner’s Rhapsody i Aerolit - jakbyś napisał o każdym po kilka zdań to byłbym wdzięczny, i od kiedy dokładnie zaczęła się elektroniczna era w twórczości Niemena? Bo słuchałem kilku piosenek właśnie z tego czasu, ale nie podobały mi się.

Kapitan Wołowe Serce

Carpetcrawler

Dzięki za to, myślę, że po takiej recenzji kilka osób może się zainteresować tym genialnym artystą Smile

Sam zabiorę się za niego już na poważnie bo na razie to Enigmatic, i raz przesłuchany każdy inny. A to trochę za mało ;d

Kapitan Wołowe Serce

Przesłuchałem w końcu Idee Fixe II. I okazało się, że nie było się czego bać. Płyta jest bardzo dobra. Gorsza od arcydzieł jak Marionetki, Aerolit, czy, jak można się było spodziewać, najbliższa stylistycznie (ale chyba jednak nie bliźniacza) Idee Fixe I.

Album składa się z dwóch części.

Pierwsza to zajmująca zdecydowaną większość płyty część zwyczajna, która łączy późne fusion z charakterystyczną Niemenowską elektroniką. Robi to dobrze, solidnie, ciekawie, ale bez orgazmu. Właściwie dopiero sam jej koniec przynosi prawdziwe olśnienie, jakim jest część "b" utworu Credo. Część "a" to praktycznie autoplagiat numeru Moja Piosenka z poprzedniej płyty, ale "b" to już jest kosmiczna, niemenowska jazda. Cudowne brzmienie, nieziemski klimat!

Część druga to zbiór elektronicznych miniaturek pod nazwą Sen Srebrny Salomei. Miniaturki spoczko, ale ostatni numer niszczy dopiero. Pieść Wernyhory to moim zdaniem jeden z tych naprawdę wielkich utworów Niemena. Najpiękniejsza perła, na tej w sumie dobrej płycie.

Tak więc IF2 polecam, ale na pewno nie na pierwszy ogień, na pewno nie komuś, kto Niemena dopiero poznaje.

Limon:)

Kapitan Wołowe Serce

Może i tak, ale ten sztuczny, źle zagrany śmiech na końcu numeru wprawia mnie w zażenowanie. Gdyby tego nie było to jeszcze okej, ale tak jest nieznośnie.

Carpetcrawler

Wysłuchałem już prawie wszystkiego co Niemen nagrał (do Idee Fixe II), pierwszy okres big beatowy nie wchodzi raczej w rachubę. Enigmatic jest świetny, absolutna podstawa dla każdego fana prog rocka. Może druga strona płyty jest trochę taka "drewniana", ale świetna to płyta i tak. Czerwony album jest przede wszystkim za długi! Gdyby zostawić tylko cd 1 wyszła by niezła kontynuacja zamysłu z Enigmatic, a tak to wyszło trochę nie wiadomo co. Zaczęła się współpraca z SBB, panowie nagrali Marionetki - dzieło wybitne, na którym poza kilkoma dłużyznami na pierwszej płycie i Ptaszkiem na drugiej nie ma słabych momentów, naprawdę kolejna rzecz w polskiej muzyce, z którą możemy śmiało rywalizować z najlepszymi. Warto wspomnieć też o Strange is this world, nie zgadzam się, że to czysty, mainstreamowy progres. Jest tam awangardowo grający kontrabas, a i wokalnie daleko odbiega to od Gilmoura czy Andersona. Może i zabrakło tym piosenkom trochę magii, ale porządny to album. Kolejnym godnym uwagi albumem jest Aerolit, warto wspomnieć o znakomitej pracy perkusji na tym albumie. Cztery strony świata, Pielgrzym czy Daj mi wstążkę błękitną to wspaniałe kompozycje. Następnie Niemen poszedł w elektronikę, Katharsis ciężko mi ocenić, z jednej strony jest to pierdzenie na kibordach, a z drugiej...ciekawy album. Na pewno warto go posłuchać. Ostatni wielki album Niemena to Idee Fixe I, znakomite połączenie elektroniki i rocka. Ostatnimi czasy mój ulubiony album Niemena. Zachęcam do poznania twórczości Czesia, bo na dobrą sprawę każdy mówi, że był wielki, a w sumie nikt nie wie dlaczego.

VitaminC

Jeśli chodzi o Enigmatic, mam obsesję na punkcie interpretacji norwidowskiego rapsodu. Niech mi tylko ktoś pokaże lepsze wykonanie poezji! Ach, aż serce się wyrywa! Nic tylko stać na baczność przez to ponad 16 minut Very Happy

Vilverin

Waham się pomiędzy "Enigmatic" a "Aerolit". Myślę że jednak odrobinę lepszy jest ten drugi Smile

stary znajomy

Mam u pana Czesława ogromne zaległości. Znam dobrze tylko dwa albumy - Enigmatic i Czerwony - i ze dwa razy słuchałem Aerolitu, dość dawno, więc w zasadzie nie mogę się na temat tej płyty wypowiedzieć.
Za to za "Enigmatic" i za "Czerwonym" przepadam. Mniej więcej po równo. Owszem, Enigmatic jest znacznie równiejszy, ale też mniej materiału na nim jest, więc "ma prościej". Za to na "Czerwonym Albumie" są rzeczy, które miażdżą mnie od pierwszego słuchania aż po dziś dzień. Jest to np. "Człowiek jam niewdzięczny" - nie dość, że przepiękna melodia i śpiew, doskonale współgrające z niezwykłym tekstem Niemena (rzadko zwracam uwagę na teksty, ale ten z niewiadomych przyczyn mocno na mnie oddziałuje), to jeszcze tyle solówek i wymiatania instrumentalnego. Porządna rzecz. "Aerumnarum plenus" (kolejna interpretacja Norwida) też bardzo ładne, aczkolwiek czasami zbyt jednostajne. Niemal od dziecka przepadałem za "Italiam, Italiam" - znałem ten utwór długo przed tym, jak poznałem cały album, bo już na początku gimnazjum miałem jakąś kompilację zawierającą ten kawałek i już wówczas go pokochałem Wink

"Enigmatyczne impresje" również na poziomie.
Pierwszym słabym punktem albumu jest "Nie jesteś moja". Totalny brak pomysłu tu wyczuwam. Nie bez znaczenia jest tu tekst, na który zwykle nie zwracam uwagi, ale tutaj ciężko jest mi uniknąć zażenowania:

Nie jesteś moja...
Nie jesteś...
I na to sposobu znaleźć nie mogę!
Co ja teraz zrobię?!
Co ja pocznę z sobą?!

No niestety, jakiś minimalny poziom tekst powinien trzymać, by nie obrzydzić słuchaczowi całości utworu.
Potem są ogólnie pogodne, mniej lub bardziej proste balladki, a na koniec dwa soczyste rockowe numerki. Niewątpliwie jest to zdecydowanie co innego, niż pierwsza część płyty, ale zupełnie mi te urozmaicenia stylistyczne nie przeszkadzają. Najpierw trochę progresywniej, później trochę lżej i prościej, ale w dalszym ciągu ciekawie i wciągająco. Takie "Sprzedaj mnie wiatrowi" jest naprawdę urzekające. Podobnie "Mój pejzaż" i "Zechcesz mnie zechcesz". Nie ma na co narzekać. Uwielbiam ten album.

Ale zdecydowanie muszę się w końcu poważnie zapoznać z tymi awangardowymi Niemenami, bo wciąż z tym zalegam.

Kapitan Wołowe Serce

Dla mnie Enigmatic i Czerwony to jedne ze słabszych płyt progresywnych Cześka. Bardzo archaiczna muzyka, miejscami strasznie zachowawcza. O ile Enigmatic było przy tym dość oryginalne, to Czerwony, żeby już całkiem się położyć, mocno inspiruje się muzyką zachodnią, co w połączeniu z fatalną jakością studia i instrumentów daje efekt karykaturalny. Dla mnie te płyty to tylko okres przejściowy pomiędzy Płonącą Stodołą, a Wielkim Niemenem.

stary znajomy

No nie wiem, w kategorii "rock progresywny" (czyli jeszcze nie awangardowy) Enigmatic i Czerwony są dla mnie świetnymi albumami. Oczywiście, na jakość dźwięku trzeba brać poprawkę, ale potrafię na to przymknąć oko, jeśli muzyka broni się kompozycyjnie i wykonawczo. A moim zdaniem, broni się. Na Czerwonym są to zwłaszcza cztery pierwsze utwory. Piękna sprawa. Nie jest to może muzyka odkrywcza, ale po prostu świetny rock progresywny i świetne kompozycje. Nie każdy album rockowy musi odkrywać jakieś nowe przestrzenie w muzycznym wszechświecie. Jeśli jedni tworzą jakiś gatunek, to ktoś powinien go eksploatować, by odkrycie się nie "zmarnowało". Albumy Enigmatic i Czerwony po prostu eksploatują gatunek "rock progresywny" - i to mimo wszystko w dość charakterystyczny, oryginalny sposób. Druga część Czerwonego, to już rzeczy prostsze i lżejsze, ale też piękne kompozycyjnie i po prostu urocze (np. "Mój pejzaż").

No ale być może też będę na to wszystko inaczej patrzył, gdy poznam te rzekomo największe dzieła Niemena. Bo rozumiem, że według Ciebie Enigmatic i Czerwony Album to płyty dobre, ale słabe jak na geniusz Niemena?

Kapitan Wołowe Serce

mahavishnuu

Pociągnę może trochę temat o tym zasłużonym muzyku.

Na wstępie moja subiektywna wycena oficjalnych płyt nagranych przez Niemena:

Dziwny jest ten świat (1967) – 5,5/10
Czy mnie jeszcze pamiętasz (1968) – 4,5/10
Sukces (1969) – 4,5/10
Enigmatic (1970) – 9/10
„Czerwony album”(1971) – 7/10
Niemen vol.1 (1972) – 7,5/10
Niemen vol. 2 (1972) – 10/10 – absolutnie jeden z najlepszych albumów w historii polskiego rocka!
Strange is this world (1972) – 8/10
Ode to Venus (1973) – 7,5/10
Russische lieder (1973)- 5/10
Mourner's rhapsody (1974) – 8/10
Aerolit (1975) – 10/10
Katharsis (1976) – 8/10
Idee fixe (1977) – 8,5/10
Postcriptum (1980) – 6/10
Terra deflorata (1989) – 5,5/10
Spodchmurykapelusza (2001) – 4,5/10

Dużo było już w temacie o Niemenie o jego najbardziej znanych płytach. Pisał o tym obszernie choćby Kapitan. Wobec tego warto byłoby wspomnieć jeszcze o pozycjach nieco mniej znanych, jednak wartych poznania (archiwalne koncerty i najważniejsze bootlegi).

a.) Archiwalne koncerty:

Kattorna/Pamflet na ludzkość – to dwupłytowy album. „Kattorna” zawiera nagrania z Jazz Jamboree z 1972 roku. Są to improwizacje oparte na kompozycji Krzysztofa Komedy. Skład podobny jak na płytach formacji Niemen. Brakuje tylko trębacza, Andrzeja Przybielskiego. To materiał dla zwolenników tego najbardziej odjechanego Niemena. Z kolei „Pamflet na ludzkość” zawiera występ Mistrza na festiwalu Jazz Jamboree w 1975 roku. Jeśli chodzi o stylistykę tego albumu to wyraźnie słychać, że jest to okres przejściowy między graniem jazz-rockowym (Aerolit) a tym bardziej elektronicznym, nieco rozlewnym i impresyjnym. Dominują wątki norwidowskie. Jest to już wyraźna zapowiedź stylistyki z okresu „Idee fixe”. Jakość dźwięku jest bardzo dobra, jednak niestety monofoniczna.

41 potencjometrów pana Jana – jest to zapis jednego z koncertów grupy Niemena, który miał miejsce w 1974 roku. Próżno szukać tu znanych utworów z tego okresu. Jest to materiał oparty na improwizacjach. Czasami przewijają się fragmenty melodii znanych z różnych utworów, jednak szybko przechodzą one w partie improwizowane. Co ciekawe, wcale nie mamy tu do czynienia z dominacją lidera. Sporo do powiedzenia maja skrzypce Jana Błędowskiego oraz gitara Sławomira Piwowara. Niemen gra ciekawe improwizacje na Moogu, jednak nie ma ich niestety zbyt wiele. Szkoda, gdyż ta która ozdobiła końcówkę tej płyty jest wyborna. Materiał jest interesujący, jednak fakt, iż posiada on charakter improwizowany sprawia, że brakuje mu nieco interesujących i nośnych tematów melodycznych, poza tym bardziej uporządkowanych i starannych aranżacji. Słychać wyraźnie, że w tym okresie Niemen dużo słuchał pierwszych płyt Mahavishnu Orchestra

b.) Bootlegi:

Palast der Republik (live in Berlin 1978) – coś dla fanów płyty „Idee fixe”. Sporo tu materiału z tego dwupłytowego wydawnictwa. Niektóre wersje utworów są znacznie dłuższe niż na oryginalnych płytach („Pielgrzym”,„W poszukiwaniu źródła”/”Twarzą do słońca”, „Moja piosnka”). Jakość dźwięku bardzo przyzwoita. Prawdopodobnie materiał pochodzi z konsolety.

Live in Leningrad (1976 ) - moim zdaniem to najlepszy znany mi bootleg Mistrza. Mamy tu do czynienia nie tylko z bardzo dobrym materiałem pod względem muzycznym, ale także jego jakość dźwięku jest znakomita jak na bootleg. Najcenniejsze są oczywiście te fragmenty, w których grupa Niemena sporo improwizuje, dzięki czemu mamy możność posłuchać świeżego materiału. Sporo znajdziemy go choćby w znakomitym „Twarzą do słońca” czy też w „Improwizacjach na temat twarzą do słońca”. Grupa zagrała także jeden z najciekawszych utworów z płyty „Idee fixe”, „Białe góry” i jest to wersja bardzo dobra.

Live in Kolonia (11.10.1979) – dobry koncert. Choć słychać już stopniowe obniżanie formy. Nieco zubożona aranżacyjnie wersja „Bema pamięci żałobny rapsod” wnosi w sumie niewiele. Rażą w tym utworze partie automatu perkusyjnego pojawiające się w tle.
Na tej płycie znajduje się poszukiwana przez fanów trudno dostępna „Pieśń wojów” ze spektaklu teatralnego Grzegorza Królikiewicza, opartego na kronice Galla Anonima. Pamiętam, że gdy kiedyś oglądałem ten spektakl to muzyka Niemena zrobiła na mnie duże wrażenie. Szczególnie „Piesń wojów”, która idealnie dopełniła ten wizualny krajobraz Polski wczesnopiastowskiej, odtworzonej przez Królikiewicza.

Pieśni – mamy tu do czynienia ze zbiorem różnych mało znanych utworów Niemena nagranych w latach 70-tych. Jest kilka utworów ze spaktaklu Grzegorza Królikiewicza „Kronika polska Galla Anonima' oraz monumentalny, ponad dwudziestominutowy „Hymn do Matki Ziemi', w którym Niemen śpiewa bodajże w ośmiu różnych językach! To dobre uzupełnienie jego działalności artystycznej w latach 70-tych. Nie ma tu może rzeczy szczególnie wybitnych, jednak fani artysty znajdą sporo zajmującego materiału.

Są jeszcze inne jego bootlegi, jednak ze względu na ich nie najlepszą jakość dźwięku nie będę o nich wspominał. Kilka lat temu miał ukazać się dwupłytowy koncert Niemena z Opola z 1976 roku. W ostatniej chwili jego wydanie zostało jednak zablokowane przez spadkobierców artysty (czytaj: głównie jego żonę, Małgorzatę, która niestety nie jest zbyt łaskawa dla fanów artysty i od dość dawna blokuje wiele projektów, związanych z archiwalnymi projektami wydawniczymi.

gery

Niemena bede musial wiecej posluchac, bo jak na razie znam tylko vol. 2 i Enigmatic.

Cizar

No w sumie ja podobnie, pierwszych płyt nie słuchałem, bo to IMO chujnia raczej, enigmatic bardzo lubię, ale jeszcze bardziej "marionetki" chyba, zwłaszcza vol. 2, bo pierwszy to raczej trochę za ciężki.

Corpseone

Jestem fanem Cześka. Lubię starocie bigbeatowe, lubię jego progresywne jazdy (najbardziej!) i lubię Cześka elektronicznego. Irytuje mnie kwestia jego reedycji. Wznowienie Marionetek miało być w sklepach w marcu, a być może będzie dopiero w listopadzie, o ile znowu się coś nie pochrzani. Mam nadzieję, że jeżeli Marionetki się w końcu ukażą, to może w niedługim czasie wyjdzie też moja ukochana płyta Niemena - Aerolit.